ویروس کامپیوتری برنامه‌ای است مخرب که می‌تواند خود را تکثیر و در برنامه‌های دیگر قرار دهد. هر برنامه آلوده می‌تواند به نوبه خود نسخه‌های دیگری از ویروس را در برنامه‌های دیگر قرار دهد.

آشنایی با انواع مختلف برنامه‌های مخرب

این نوع ویروسها از طریق E-mail وارد سیستم می‌شوند معمولاً به صورت مخفیانه درون یک فایل ضمیمه شده قرار دارند که با گشودن یک صفحه HTML یا یک فایل اجرایی برنامه‌ای و یا یک word document می توانند فعال‌ شوند.

Marco virus
نرم افزارهایی مانند word و Excel این امکان را برای کاربر بوجود می آورند که در صفحه متن خود ماکرویی ایجاد نماید،این ماکرو حاوی یکسری دستور العملها، عملیات‌ است که تماماً توسط خود کاربر ایجاد میگردند.این نوع ویروسها معمولاً به شکل ماکرو در فایلهایی قرار می گیرند که حاوی صفحات متنی (word document) می باشند . ماکرو ویروسها معمولاً طوری تنظیم شده‌اندکه به راحتی خود را در همه صفحات متنی ساخته شده با همان نرم افزار (Excel , ms word) جای می‌‌دهند.

اسب تروآ:
عملکرد این برنامه‌ها ساده و درعین حال خطرناک است درحالیکه کاربر متوجه نیست و با تصاویر گرافیکی زیبا و شاید همراه با موسیقی مسحور شده برنامه عملیات مخرب خود را آغاز می کند برای مثال به خیال خودتان بازی جدید و مهیجی را از اینترنت Download کرده‌اید ولی وقتی آنرا اجرا می‌کنید متوجه خواهید شد که تمامی فایلهای روی هارد دیسک پاک شده و یا به طور کلی فرمت گردیده است.

کرمها (worm)
برنامه کرم برنامه‌ای است که با کپی کردن خود تولید مثل می‌کند کرمها برای تولید مثل نیاز به برنامة میزبان ندارند و بدون استفاده از یک برنامة حامل به تمامی سطوح سیستم کامپیوتری «خزیده» و نفوذ می‌کنند

ویروسهای (Boot sector) بوت سکتور و پارتیشن
Boot sector قسمتی از دیسک سخت و یا فلاپی است که هنگام راه اندازی سیستم اطلاعات از روی آن به خوانده می‌شود. در Boot Sector برنامه ای است که فایلهای سیستمی ر ا در حافظه اصلی بار می کند و موجب راه اندازی کامپیوتر می شود لذا ویروسی شدن این قسمت موجب عدم راه اندازی سیستم می شود.

HOAX (گول زنک‌ها)
این نوع ویروسها در قالب پیغامهای فریب آمیزی ، کاربران اینترنت را گول زده و به کام خود می‌کشد. این نوع ویروسها معمولاً به همراه یک نامه ضمیمه شده از طریق پست الکترونیک وارد سیستم می‌شوند. متن نامه مسلماً متن مشخصی نیست و تا حدودی به روحیات شخصی نویسنده ویروس بستگی دارد، پیغامها می توانند مضمونی تهدید آمیز یا محبت آمیز داشته باشند و یا در قالب هشداری ، مبنی بر شیوع یک ویروس جدید در اینترنت ، یا درخواستی در قبال یک مبلغ قابل توجه و یا هر موضوع وسوسه انگیز دیگر باشد . لازم به ذکر است که همه این نامه‌ها اصل نمی‌باشند یعنی ممکن است بسیاری از آنها پیغام شخص سازنده ویروس نباشند بلکه شاید پیغام ویرایش شده یا تغییر یافته از یک کاربر معمولی و یا شخص دیگری باشد که قبلا این نامه‌ها را دریافت کرده و بدینوسیله ویروس را با پیغامی کاملاً جدید مجدداً ارسال می‌کند.نحوه تغییر پیغام و ارسال مجدد آن بسیار ساده بوده ، همین امر باعث گسترش سریع Hoax‌ها شده،‌ با یک دستور Forward می‌توان ویروس و متن تغییر داده شده را برای شخص دیگری ارسال کرد.

ویروسهای چند جزئی Multipartite virus
بعضی از ویروسها، ترکیبی از تکنیکها را برای انتشار استفاده کرده ، فایلهای اجرائی، بوت سکتور و پارتیشن را آلوده می سازند. اینگونه ویروسها معمولاً تحت windows 98یا Win.Nt انتشار نمی‌یابند

زمانی که یک برنامة آلوده به ویروس را اجرا می‌کنید، ویروس پس از اجرا به همراه برنامه اصلی ، در ابتدا تلاش می‌کند برنامه‌های دیگر را آلوده کند. این برنامه ممکن است روی همان کامپیوتر یا برنامه‌ای بر روی کامپیوتر دیگر واقع در یک شبکه باشد. سپس برنامه تازه آلوده شده نیز پس از اجرا دقیقاً عملیات مشابه قبل را به اجرا درمی‌اورد. با اجرای فایل کامپیوترهای دیگر نیز آلوده خواهند شد. همچنین طبیعی است با اجرای هرچه بیشتر فایلهای آلوده فایلهای بیشتری آلوده خواهند شد.
اگر کامپیوتری آلوده به یک ویروس بوت سکتور باشد، ویروس تلاش می‌کند در فضاهای سیستمی فلاپی دیسکها و هارد دیسک از خود کپی هایی بجا بگذارد . سپس فلاپی آلوده می‌تواند کامپیوترهایی را که از روی‌آن بوت می‌شوند و نیز یک نسخه از ویروسی که قبلاً روی فضای بوت یک هارد دیسک نوشته شده نیز می‌تواند فلاپی‌های جدید دیگری را نیز آلوده نماید.
به ویروسهایی که هم قادر به آلوده کردن فایلها و هم آلوده نمودن فضاهای بوت می‌باشند اصطلاحاً ویروسهای چند جزئی (multipartite) می گویند.
فایلهایی که به توزیع ویروسها کمک می‌کنند حاوی یک نوع عامل بالقوه می‌باشند که می توانند هر نوع کد اجرائی را آلوده ‌کنند. برای مثال بعضی ویروسها کدهای را آلوده می‌کنند که در بوت سکتور فلاپی دیسکها و فضای سیستمی هارد دیسکها وجود دارند.
نوع دیگر این ویروس ها که به ویروسهای ماکرو شناخته می شوند ، می‌توانند عملیات پردازش کلمه‌ای (word processing) یا صفحه‌های حاوی متن را که از این ماکروها استفاده می‌کنند ، آلوده می کنند. این امر برای صفحه‌هایی با فرمت HTMl نیز صادق است.از آنجائیکه یک کد ویروس باید حتماً قابل اجرا شدن باشد تا اثری از خود به جای بگذارد از اینرو فایلهایی که کامپیوتر به عنوان داده‌های خالص و تمیز با آنها سرو کار دارد امن هستند.
فایلهای گرافیکی و صدا مانند فایلهایی با پسوند gif . ، jpg ، mp3، wav،…هستند .
برای مثال زمانی که یک فایل با فرمت picture را تماشا می‌کنید کامپیوتر شما آلوده نخواهد شد.
یک کد ویروس مجبور است که در قالب یک فرم خاص مانند یک فایل برنامه‌ای .exe یا یک فایل متنی doc که کامپیوتر واقعاً آن را اجرا می‌کند ، قرار گیرد .